Michał Jach ze Stargardu. Wojskowa i cywilna historia

Michał Jach urodził się 23 września 1951 w Łomży. Jego ojciec otrzymał tam nakaz pracy. Wcześniej Jan Jach w Brygadzie Świętokrzyskiej NSZ był wzywany tylko na akcje jako podwód (wóz z końmi). Mama Helena była sanitariuszką w Okręgu Kieleckim AK „Jodła”, obwód Jędrzejów. Rodzina wkrótce powróciła w rodzinne strony w kieleckie. W 1955 roku zamieszkali w Kielcach. W latach 1958 do 1965 Michał Jach uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 1 im. Stanisława Staszica przy ul. Leśnej 1, a potem przy ul. Sienkiewicza 8 (obecnie budynek jeszcze istnieje, a szkoła jest przy Leopolda Staffa 7) w Kielcach. Wychowawcą klasy była Maria Ujma.
W latach 1965 - 1969 kontynuował naukę w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego przy ulicy Ściegiennego 15. Wychowawcą jego klasy o profilu język angielski była Leokadia Synowiecka.

Kariera wojskowa
W latach 1969–1973 podjął studia wojskowe w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie na wydziale elektroniki o kierunku radiolokacja. Podstawowy nabór na studia w WAT odbywał się dwoma drogami, maturzystów z cywila i kadry zawodowej z jednostek. Do 1967 roku kandydatów z cywila po zdaniu egzaminów wstępnych obowiązywała roczna ochotnicza zasadnicza służba wojskowa, dopiero po jej odbyciu rozpoczynali pierwszy rok studiów. Podchorążowie do czasu promocji byli skoszarowani w kompaniach na terenie otwartym WAT w internatach 08 i 01 przy ulicy Lazurowej (potem gen. Sylwestra Kaliskiego).

1 sierpnia 1969 roku rozpoczął się okres szkolenia unitarnego. Podchorążowie zostali zakwaterowani w tych samych salach co na egzaminie wstępnym. Dowódcami drużyn byli rówieśnicy z roku, którzy zdawali egzaminy wstępne do WAT, będąc w zasadniczej służbie wojskowej. Od poniedziałku do piątku odbywało się szkolenie ogólnowojskowe, natomiast w soboty zajęcia z fizyki, matematyki. Po szkoleniu unitarnym w miesiącach sierpniu i wrześniu odbyła się na akademickim stadionie przysięga wojskowa (14 września 1969), w której uczestniczył komendant WAT gen. bryg. prof. dr hab. inż. członek rzeczywisty PAN Sylwester Kaliski, a także komendant wydziału elektroniki płk prof. dr inż. Kazimierz Dzięciołowski.

Po przysiędze Michał Jach został podchorążym i od 1 października rozpoczął studia pierwszego semestru. Studiował na kierunku radiolokacja, między innymi z podchorążymi: Andrzej Cyrankowski, Tadeusz Gajda, Zbigniew Stojak. Dowódcą plutonu na I roku WAT był por Włodzimierz Andruszkiewicz, natomiast dowódcą kompanii mjr Kowalski. Podchorążowie mogli korzystać z niedalekiej biblioteki naukowej, klubu WAT itp. Duży obszar Bemowa dostępny był bez przepustki dla wszystkich podchorążych. Kontroli nad tym otwartym obiektem dokonywały ówczesne służby porządkowe WSW, w latach 70-tych służbę porządkową przejęła WAT.

Grudzień 1970 roku był pełen napięć i nerwowej atmosfery. Od 14 do 22 grudnia, w całej Polsce odbywały się wiece, strajki, demonstracje, szczególnie w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie. Wszelkie wyjazdy i przepustki zostały wstrzymane. Około 20 grudnia w WAT pojawiła się kolumna ciężarówek wojskowych przygotowana do przewozu wojska, były informacje, że III rocznik miał zadanie ochrony obiektów Telewizji Polskiej w Warszawie. Ostatecznie Władysław Gomułka został odsunięty od władzy, pierwszym sekretarzem został Edward Gierek, w WAT nastąpiła odwilż w napiętej atmosferze, odblokowano wstrzymane wyjazdy, podchorążowie zdążyli na wigilię w 1970 roku. Po każdym semestrze odbywały się praktyki studenckie. Po trzech latach studiów, odbył się egzamin oficerski podczas którego podchorążowie, w tym Michał Jach, zdawali egzamin z regulaminów Sił Zbrojnych, strzelania, wychowania fizycznego i pływania. Warunkiem ostatecznym było uzyskanie absolutorium. W 1972 roku, a dokładnie 24 września, odbyła się promocja na pierwszy stopień oficerski - podporucznika WP. Podchorążego Michała Jacha, studenta III roku WAT, promował I zastępca Głównego Inspektora Szkolenia - szef Inspektoratu Szkolenia Ministerstwa Obrony Narodowej, gen. dyw. Józef Stebelski. Już jako oficer słuchacz, studiował dalej do 1973 roku. W tym samym roku w akademii pojawili się, tak nazywało się w żargonie akademickim, ,,kupcy’’ z MON, których zadaniem było przeprowadzenie rozmów w dotyczących przydziałów służbowych po ukończeniu akademii. W lipcu 1973 roku odbyła się uroczystość z okazji ukończenia wyższych studiów zawodowych w WAT, podporucznik Michał Jach ukończył studia na wydziale elektroniki o kierunku radiolokacja. Dodatkowo oficerowie otrzymywali odznakę absolwenta WAT, popularnie zwaną, z racji kształtu - spławikiem. Bywało jednak też i tak, że nie każdy już oficer - student nie zaliczył studiów, nie napisał pracy dyplomowej, lub jej nie obronił, wtedy odchodził do jednostki i mógł przystąpić za rok do obrony.

Ppor. Michał Jach został skierowany do Budowa, gdzie w październiku 1973 roku rozpoczął zawodową służbę wojskową w Budowie w 68 pułku czołgów na stanowisku dowódcy plutonu. Dowódcą pułku był wówczas mjr Edward Rogala. W 1975 został skierowany służbowo do Wałcza, gdzie pełni służbę jako dowódca plutonu, a następnie dowódca kompani remontowej w 49 pułku zmechanizowanym. Dowódcą pułku był wtedy ppłk Wiesław Osadowski, następnie od 1978 mjr Włodzimierz Warchalski i od 1980 mjr Stanisław Sidor.

Bezpośrednim przełożonym porucznika Jacha, jako dowódcy kompani remontowej, był zastępca ds. technicznych mjr/ppłk Zygmunt Górski. Wiosną 1981 kpt. Jach został skierowany do sztabu 20 DPanc w Szczecinku i objął funkcję oficera w służbie uzbrojenia i elektroniki. W latach 1981/84 dowódcami 20DPanc byli: płk Władysław Saczonek, gen. Roman Dysarz, zaś zastępcą dowódcy dywizji ds. technicznych płk Józef Pawlica.

13 grudnia 1981 roku, o godz. 3 w nocy poderwano 20DPanc alarmem. Rozpoczęła się akcja pod kryptonimem "Z", czyli wprowadzenie stanu wojennego. W Szczecinku pozostał tylko 26 dywizjon artylerii rakietowej stacjonujący przy ulicy Kościuszki (w celu osłony garnizonu), natomiast pozostałe jednostki, w tym pułki czołgów w Czarnem i Budowie oraz 49 pułk zmechanizowany w Wałczu, rozpoczęły wykonywanie postawionego zadania zabezpieczenia garnizonu Bydgoszcz i ochrony sztabu Pomorskiego Okręgu Wojskowego.

– Czas wówczas był dramatyczny, mróz ponad 20 stopni, ręce przymarzały do pancerza. A 20DPanc przegrupowywała się całą niedzielę bronić socjalizmu przed niecnymi zakusami Solidarności – wspomina jeden z żołnierzy 20DPanc.

Kilka dni później 20 dywizję „rozdzielono”. Cześć sił poszła na blokadę Łodzi, część przerzucono do Gdańska, w tym większość sił sztabu dywizji. Na szczęście szczecinecka pancerna nie oddała w stanie wojennym strzału i nie ma w swojej historii mrocznych kart i rąk splamionych krwią robotników.

W 1984 roku kapitan Michał Jach został przeniesiony do Piły i był tutaj w okresie 6 miesięcy szefem służby uzbrojenia i elektroniki w Wyższej Oficerskiej Szkole Samochodowej, gdzie komendantem był płk dr Józef Ryszard Muszyński. W 1985 został skierowany do 15 Polowej Technicznej Bazy Rakietowej w Kobylance/Bielkowie koło Stargardu Szczecińskiego, gdzie był szefem uzbrojenia i elektroniki. Dowódcą jednostki był wówczas płk Wiesław Wroński. W 1987 kapitan Michał Jach ukończył Wyższy Kurs Doskonalenia Oficerów w Centrum Doskonalenia Oficerów w Rembertowie.

11 października 1988 został mianowany do stopnia majora podczas odbywania zawodowej służby wojskowej w 15 Polowej Technicznej Bazy Rakietowej, będąc w tej jednostce do 1992. Następnie był skierowany służbowo do Centrum Doskonalenia Kadr Administracji Wojskowej w Łodzi, gdzie dowódcą był płk Tadeusz Awsiuk. Pełnił funkcję szefa służby uzbrojenia i elektroniki-wykładowca, będąc nim do 30 września 1994, po czym przeszedł w stopniu majora w stan spoczynku. Podczas swojej zawodowej służby wojskowej był w garnizonach: Warszawa, Budowo, Wałcz, Szczecinek, Piła, Stargard Szczeciński, Łódź. Major Michał Jach w rozmowie z autorem miło wspomina okres służby w 49pz w Wałczu. Zawodowym wojskowym był przez 25 lat. Był wyróżniany i odznaczany.

Kariera cywilna

Michał Jach w 1994 ukończył magisterskie studia ekonomiczne na Uniwersytecie Szczecińskim (magisterium - indywidualny tok studiów w czasie o rok krótszy), a w 1997 studia podyplomowe na Warszawskiej Szkole Zarządzania – Szkole Wyższej na kierunku zarządzanie przedsiębiorstwem. W 2000 został absolwentem studiów podyplomowych typu MBA prowadzonych przez Uniwersytet Szczeciński i Manchester Metropolitan University.
Po odejściu z wojska zajmował stanowiska menedżerskie w prywatnych spółkach.

W latach 1996–1998 należał do Ruchu Odbudowy Polski. W 2001 wstąpił do Prawa i Sprawiedliwości. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004 startował z listy tej partii, nie uzyskując mandatu. W 2005 z ramienia PiS uzyskał mandat posła w okręgu szczecińskim liczbą 5724 głosów. W wyborach parlamentarnych w 2007 bez powodzenia ubiegał się o reelekcję, następnie radny i wiceprzewodniczący komisji rewizyjnej Sejmiku Wojewódzkiego. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 po raz drugi bezskutecznie ubiegał się o mandat europosła w okręgu gorzowskim, uzyskując 2165 głosów. W 2010 został wybrany do sejmiku zachodniopomorskiego. Został dyrektorem ds. ekonomicznych i członkiem zarządu Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Stargardzie Szczecińskim. Poseł na Sejm VII i VIII kadencji (2011-2015, 2015-2019). Był wcześniej przewodniczącym Parlamentarnego Zespołu ds. Wojska Polskiego i wiceprzewodniczący Zachodniopomorskiego Zespołu Parlamentarnego. Autor ponad stu interpelacji i zapytań sejmowych.

Jako poseł ze Stargardu interweniował, wspierał i pomagał, między innymi: w sprawie budowy drugiej nitki drogi obwodnicy Kobylanki, zmiany obszaru właściwości Wydziału Ksiąg Wieczystych w Sądzie Rejonowym w Stargardzie, likwidacji Laboratorium Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, likwidacji Posterunku Policji w Ińsku, ulgi rehabilitacyjnej dla osób niepełnosprawnych, przedłużenia funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych, czy też nieprawidłowości związanych z budową gazoportu w Świnoujściu.

W ostatniej kadencji w latach 2015 -2019 poseł Michał Jach miał wiele dokonać, interwencji, pomocy, w tym między innymi: podstawowa szkoła muzyczna w Stargardzie, remont Kolegiaty, budowa Sądu Rejonowego, obwodnica Kobylanki – drugi pas, S10 wytyczenie drogi do Piły, rondo Bydgoska – Skłodowskiej, we współpracy z miastem, rondo przy wylocie na Maszewo, centrum przesiadkowe, przekazanie gruntów, remont dworca PKP, pozyskanie sponsora dla Spójni, pozyskanie środków na drogi, pozyskanie środków na hale produkcyjne na terenie Zakładu Karnego w ramach programu „Praca dla więźniów”, budowa nowych pawilonów dla osadzonych w Zakładzie Karnym w Stargardzie, organizacja sprzętu komputerowego dla Ośrodka Rehabilitacyjno Edukacyjno Wychowawczego w Stargardzie, wsparcie w organizacji wycieczki szkolnej do Sejmu i Belwederu dla dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 3 w Gryficach, pomoc w uzyskaniu środków na nowoczesny sprzęt dla zachodniopomorskich strażaków, pozyskanie funduszy na remont kościoła w Cerkwicy.

W 2019 bezskutecznie ubiegał się o mandat posła do Parlamentu Europejskiego. Obecnie przewodniczący sejmowej Komisji Obrony Narodowej kadencji 2015 -2019.

Od kilkunastu lat aktywnie pomaga w organizacji corocznego festiwalu Stargard Gospel Days. W swoim biurze poselskim zorganizował bezpłatne porady prawne, z których przez prawie ponad cztery lata skorzystało ponad tysiąc osób, głównie mieszkańców Stargardu i powiatu stargardzkiego. Kieruje PiS-em w Stargardzie, wiceprzewodniczący zarządu Okręgu PiS w województwie zachodniopomorskim.

Michał Jach to kandydat w wyborach do sejmu kadencji 2019-2023 z listy wyborczej PiS, z miejsca 4 okręgu 41 Szczecin.

Jest żonaty, ma córkę i syna oraz troje wnucząt.

Opracował na podstawie poniższych źródeł oraz zdjęcia - mjr w st. spocz. Ryszard Szelkowski

Źródła:
1/ Informacje biograficzne przekazane autorowi ustnie i emailem przez posła Michała Jacha z dnia 6 i 13 sierpnia 2019 (w posiadaniu autora),
3/ Hipolit Grzegorczyk – Wojskowa Akademia Techniczna 1951-1991, Warszawa 1991,
4/ Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki Ludowego Wojska Polskiego : formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa : Wydaw. Min. Obrony Narodowej 1987.. ISBN 83-11-07419-4,
5/ Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek : materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X,
6/ Strona internetowa - https://pl.wikipedia.org/wiki/68_Pu%C5%82k_Czo%C5%82g%C3%B3w
7/ Strona internetowa - https://pl.wikipedia.org/wiki/49_Pu%C5%82k_Zmechanizowany
8/ Strona internetowa - https://pl.wikipedia.org/wiki/20_Warszawska_Dywizja_Pancerna
9/ Strona internetowa - https://pl.wikipedia.org/wiki/Wy%C5%BCsza_Oficerska_Szko%C5%82a_Samochodowa
10/ Strona internetowa - https://pl.wikipedia.org/wiki/15_Polowa_Techniczna_Baza_Rakietowa
11/ Strona internetowa - https://pl.wikipedia.org/wiki/Centrum_Doskonalenia_Oficer%C3%B3w
12/ Strona internetowa - https://pl.wikipedia.org/wiki/Szkolnictwo_ludowego_Wojska_Polskiego
13/ Strona internetowa - http://stargard.pis.org.pl/
14/ Strona internetowa - https://www.wat.edu.pl/o-uczelni/historia-i-tradycje/
15/ Strona internetowa - http://ire.wel.wat.edu.pl/index.php/pl/instytut/historia-instytutu
16/ Strona internetowa - https://szczecinek.com/artykul/szczecinek--garnizon/212906
17/ Strona internetowa -http://kielce.wyborcza.pl/kielce/1,47262,6004798,SP_nr_1_obchodzila_30_lecie.html
18/ Strona internetowa - http://sp1.kielce.eu/archiwum/2008/oszkole.html
19/Stronainternetowa-https://stargard.naszemiasto.pl/zaprezentowalo-sie-troje-kandydatow-pis-w-wyborach/ar/c1-3513345
20/Stronainternetowa-https://stargard.naszemiasto.pl/slubowanie-poselskie-michala-jacha-z-pis/ar/c1-3569121
21/Strona internetowa- https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/czarno-na-bialym-michal-jach-byly-oficer-prl-owskiej-armii,822014.html
22/Strona internetowa - http://www.goleniow.net.pl/print.php?news.6401