Muzeum w Stargardzie. Pilnują tego, co kiedyś było

W tym roku mija 55 lat od kiedy zaczęła się tworzyć powojenna historia stargardzkiego muzeum. 1 lutego 1960 roku powołano jego pierwszego kierownika, którym został Władysław Niemierowski. Tymczasową siedzibą była zabytkowa Brama Pyrzycka. Uroczyste otwarcie Muzeum Regionalnego nastąpiło 21 lipca 1960 roku.

Na początek były tylko dwie ekspozycje, historii Ziemi Stargardzkiej i militariów.
- Brakowało wtedy odpowiednich pomieszczeń wystawienniczych - mówi Marcin Majewski, dyrektor obecnego Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie. - W 1962 roku rozpoczęła się odbudowa wschodniej pierzei Rynku Staromiejskiego. Jej częścią są zabytkowe obiekty Odwach i kamieniczki. Uroczyste przekazanie już odremontowanych budynków i otwarcie ekspozycji muzealnej w nowym gmachu miało miejsce 21 lipca 1966 roku.

Niewiele zostało

Wszystko w stargardzkim muzeum trzeba było organizować od nowa. Nie było możliwości nawiązania do działającego w Stargardzie przedwojennego muzeum regionalnego, ponieważ po II wojnie światowej nikt nie zabezpieczył tamtych zbiorów.

Ocalało niewiele. Na przykład brązowy krzyż procesyjny z XIV wieku, który po wojnie przeniesiono do kościoła mariackiego. Później został usunięty, ale zabezpieczony. Trafił do kaplicy w Puszczykowie niedaleko Poznania.
- Ocalał też między innymi kielich mszalny, wykonany ze srebra złoconego z kościoła w Szadzku, który po wojnie zaginął. Na szczęście odnalazł się w 1978 roku i został zakupiony przez Muzeum Narodowe w Szczecinie - informuje Marcin Majewski.

Muzeum w Stargardzie do dziś ma siedzibę przy Rynku Staromiejskim. Są tam sale wystawiennicze i pomieszczenia pracowników. Drugą częścią Muzeum jest Basteja, która stała się jego częścią w roku 1973. Wtedy obiekt ten był jednak ruiną. W latach 1980-1987 przeprowadzono prace adaptacyjne. W tamtym czasie kierownikami stargardzkiego muzeum były Krystyna Loose i Antonina Manna.

Mają wydawnictwo

Jedną z ekspozycji sprzed lat, którą mieszkańcy doskonale pamiętają, były militaria pokazane w Bastei.

Wraz z rozpoczęciem nowego stulecia dużo nowego wydarzyło się też w muzeum.
- Od 2001 roku nasze muzeum wydaje rocznik poświęcony przeszłości i kulturze Pomorza "Stargardia" - mówi Marcin Majewski. - To przegląd prac naukowo-badawczych i popu-larno-naukowych, pracowników Muzeum oraz osób nie związanych bezpośrednio z naszą instytucją, dotyczących Stargardu i Ziemi Stargardzkiej oraz terytorium dawnego Księstwa Pomorskiego.

Rok 2001 to także prezentacja wystawy "Jacek Malczewski rodzinnie", której komisarzem był ówczesny dyrektor Muzeum Sławomir Preiss. W katalogu wystawy znalazły się reprodukcje trzydziestu prac Jacka Malczewskiego i jedenastu jego syna Rafała. Prace wypożyczono z Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Muzeum Lubelskiego w Lublinie.

Ważny był rok 2005, w którym zostały przeprowadzone pierwsze w historii stargardzkiego muzeum stacjonarne badania archeologiczne. Ich inicjatorem i wykonawcą był dział archeologiczny tej placówki. Teren wykopalisk objął obszar dawnego klasztoru augustianów-eremitów w Stargardzie.
- W wykopach przy bloku na ulicy Bolesława Chrobrego 15 w Stargardzie zarejestrowano przede wszystkim pozostałości ściany północnej prezbiterium kościoła poklasztornego - przypomina Marcin Majewski, który był wtedy w składzie ekipy badawczej. - W wykopie na podwórku przy ulicy Portowej odkryto fragmenty wschodnich ścian fundamentowych Gimnazjum Petera Groeninga, które wzniesiono w latach 1806-1820.

Przebudowa Bastei

W 2007 roku dyrektorem Muzeum w Stargardzie został Marcin Majewski, który przez sześć wcześniejszych lat był kierownikiem działu archeologicznego w tej placówce. W 2013 roku doszło do zmiany jej nazwy na Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Stargardzie. Ostatnie lata upłynęły pod znakiem przebudowy Bastei w parku Piastowskim, w ramach polsko-niemieckiego projektu. Powstała tam stała ekspozycja o historii Stargardu. Każdego roku zwiększa się liczba odwiedzających muzeum.

Ostatnim dużym wydarzeniem w placówce w Stargardzie był zakup kufla monetowego małżonków von Lockstaedt, który można zobaczyć w muzeum. W tym roku mija 55 lat od otwarcia powojennego muzeum w Stargardzie, ale jego historia sięga wcześniejszego okresu. W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku istniał zbiór zabytków w Stargardzie. Te zabytki były wtedy wystawiane. 19 listopada 1908 roku podjęta została decyzja o utworzeniu w Stargardzie muzeum regionalnego. Organizowanie go trwało jednak wiele lat. Uruchomiono je w 1939 roku, ale za to od razu liczyło ponad 2000 eksponatów, które przez te lata zgromadzono.