Na cmentarzu w Stargardzie grasuje groźny szkodnik. To ćma bukszpanowa. Miejski ogrodnik tłumaczy, co to za stwór i jak z nim walczyć

- W tym roku na naszym starym cmentarzu ćma bukszpanowa zdziesiątkowała bukszpany przy grobach, wygląda to masakrycznie na całym cmentarzu - napisał do nas Internauta Adam przesyłając zdjęcie zniszczonego krzewu.
(patrz galeria)

Problem ten poruszyła także inna nasza Internautka i Internauta, przy okazji informacji o odkomarzaniu w mieście.
- A co z ćmą bukszpanową? - pyta Internautka Wiesia na Facebooku Stargard naszemiasto.pl.
- Ćma w tym roku zniszczyła dość dużo - przyznał Internauta Dominik.

O informacje na temat tego szkodnika zwróciliśmy się do miejskiego ogrodnika. Monika Jarosz-Szczepaniak, Ogrodnik Miejski w Stargardzie przekazała nam kompendium wiedzy, opracowane na potrzeby Zarządu Usług Komunalnych w Stargardzie, odpowiedzialnego za zieleń w naszym mieście. Bardzo za to dziękujemy i poniżej publikujemy. Zapytaliśmy w ZUK Stargard także, jak sytuacja wygląda w naszym mieście.

- Opryski stosujemy od 2020 roku na topiarach bukszpanowych w parku Batorego, jednak skutek w niektórych przypadkach nie jest zadowalający, dlatego niewykluczone, że część egzemplarzy zostanie wymieniona na cisy - informuje Monika Jarosz-Szczepaniak, Ogrodnik Miejski w Stargardzie. - Jeśli chodzi o opryski krzewów, sadzonych na cmentarzach przez indywidualnych opiekunów grobów, zdecydowanie nie będziemy podejmować takiej akcji, zarówno ze względów finansowych jak i bezpieczeństwa użytkowników.

Szkodnik ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) został zawleczony z Azji, wraz z roślinami, i nie ma u nas naturalnych wrogów, stąd jego silna ekspansja. Naturalnym wrogiem ćmy jest tylko Vespa velutina – szerszeń azjatycki zjadający jej larwy. Próba sprowadzenia szerszenia do Europy okazała się złym posunięciem, ponieważ zaczął on zagrażać pszczołom.

Dorosła samica ćmy bukszpanowej składa jednorazowo do 30 sztuk jaj. Tempo ich rozwoju uzależnione jest od temperatury, przy sprzyjającej już po 17 dniach wylęgną się z nich larwy. Jeśli temperatura jest niższa, potrwać to może do 87-90 dni. W ciągu jednego sezonu w Polsce przychodzą na świat 2-4 pokolenia ciem bukszpanowych (mimo znacznego ocieplenia klimatu temperatury w Polsce są i tak niższe niż w rejonach, z których ćma bukszpanowa się wywodzi. Tam w ciągu sezony na świat przychodzi nawet 5 pokoleń).

Niska temperatura, a nawet mróz nie niszczą larw. Te zabezpieczone kokonami, umiejscowione między dwoma liśćmi bukszpanu połączonymi przędzą spokojnie przetrwają nawet solidne mrozy. Dorosłe osobniki pojawiają się na przełomie kwietnia i maja, spotkać je można aż do września, najczęściej nocą.

Ćma bukszpanowa w Polsce nie ma żadnych naturalnych wrogów, jej larwy nie są zjadane przez ptaki.

Ćmy występują w formie białej i brązowej, są duże (mają ok. 4 cm przy rozłożonych skrzydłach).

Gąsienice zmieniają barwę w trakcie wzrostu, młode są jaskrawo-zielone, im starsze tym zieleń przechodzi w brąz. Młode mają nieco ponad 5 mm – trzeba się mocno przyjrzeć by dojrzeć ją w gęstwinie liści. Jaja są żółte, milimetrowe, składane od spodniej strony liści, w środku krzewu. Szkodnik zagraża roślinom od wiosny do jesieni. O ile pierwsze pokolenie nie wyrządzi spektakularnych szkód, to już drugie potrafi zjeść cały krzew.

Co zrobić, by uchronić krzewy bukszpanu???

• Regularnie, co tydzień, przeglądaj krzewy bukszpanu od wewnątrz poszukując gąsienic oraz śladów ich żerowania (lepka przędza z odchodami). Pamiętaj, że motyl składa jaja wewnątrz krzewu i często nic nie widać na zewnątrz, kiedy to w środku aż się kotłuje od pożerających liście gąsienic!
• Jeśli znajdziesz gąsienice, postaraj się wybrać je ręcznie, możesz podłożyć płachtę pod krzew i strącić tyle ile się da.
• Mocno objedzone i zalarwione gałązki zniszcz.

Jakie są dostępne środki niszczące ćmę bukszpanową???
Z ekologicznych środków na gąsienice, w Polsce dostępny jest Lepinox Plus przeznaczony wyłącznie dla profesjonalistów (osoby posiadające ważne szkolenie ze stosowania środków ochrony roślin). Środek jest bezpieczny, zawiera bakterię Bacillus thuringiensis, która działa żołądkowo na gąsienice większości szkodników występujących w naszych ogrodach.

Inne środki - typowe opryski na owady gryzące. W badaniach wykazano wysoką skuteczność w stosunku do owada preparatów o działaniu kontaktowym, jak i żołądkowym opartych na: deltametrynie, lambda-cyhalotrynie, tiametoksamie, imidachloprydzie w mieszaninie z deltametryną, acetamiprydzie i innych.

Decis - do stosowania przez użytkowników profesjonalnych,
Mospilan - do stosowania przez użytkowników nieprofesjonalnych,
Karate Zeon - do stosowania przez użytkowników nieprofesjonalnych.

UWAGA!Zawsze należy zapoznać się z etykietą, ulotką, kartą charakterystyki Pproducenta oraz zachować maksymalną ostrożność!

Kiedy przycinasz bukszpany, zawsze czyść je w środku z resztek gałązek oraz wygrabiaj z podłoża, a następnie wszystkie resztki koniecznie spal (można podłożyć płachtę pod ścinany krzew, by spadły na nią odcięte gałązki).

Ćma ma niestety silne parcie na przetrwanie i widząc, że obecnie oblegany przez gąsienice krzew, ich nie wykarmi, część gąsienic wybiera się na poszukiwanie nowego źródła pożywienia.

Gąsienice te są mocno zdeterminowane i potrafią przejść długą drogę, a co najgorsze nie gardzą innymi krzewami jeśli bukszpanów zabraknie w najbliższej okolicy.