- Są dla nas bezcenne - mówił Andrzej Szczerski, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie po tym, jak projekty witraży Mehoffera trafiły do muzeum. - Kartony fryburskie należą do najważniejszych arcydzieł Młodej Polski. Artysta zaprojektował monumentalnej skali zespół witrażowy, który w historii sztuki polskiej nie ma sobie równych pod względem skali i wartości artystycznej.
W 1895 roku fryburskie Bractwo Najświętszego Sakramentu ogłosiło międzynarodowy konkurs na projekt witraży do katedry, do którego stanęło czterdziestu siedmiu artystów, w tym 26-letni Józef Mehoffer. Praca nad zespołem 21 kartonów do fryburskich witraży realizowana wraz z firmą witrażowniczą Kirsch&Fleckner zajęła artyście aż 41 lat, stając się dziełem jego życia.
Fryburskie witraże uważane są za arcydzieło sztuki monumentalnej przełomu XIX i XX wieku w skali europejskiej.
Najnowsze nabytki MNK - projekty witraży "Pokłon Trzech Króli" i "Bóg Ojciec" prezentowane są w sąsiedztwie stale eksponowanych tu kartonów do fryburskich witraży "Najświętszy Sakrament" ("Wiara", "Kościół", 1900) i "Męczennicy" ("Św. Katarzyna" i "św. Barbara", 1899).
"Bóg Ojciec" Józefa Mehoffera to artystyczny dyskurs, jaki podejmuje Mehoffer ze Stanisławem Wyspiańskim (jego projekt witrażu można zobaczyć w Muzeum Wyspiańskiego). Statyczny obraz „Bóg Ojciec” Mehoffera jest swoistą odpowiedzią na dynamicznego, pełnego ekspresji „Boga Ojca” Wyspiańskiego z kościoła franciszkanów.
"Kompozycja "Bóg Ojciec", zbudowana z przestylizowanych, zgeometryzowanych i jakby rozdrobnionych motywów bliska jest natomiast stylistyce sztuki okresu międzywojennego. W jej centrum widnieje sugestywne wyobrażenie Boga Ojca o niewzruszonym obliczu, którego trwanie jest przyczyną wszelkiego ruchu i stawania się" - objaśnia MNK.
Na stałej ekspozycji MNK prezentowany jest także karton najwybitniejszego witrażu "Męczennicy" zaprojektowanego do korpusu nawowego kościoła we Fryburgu. Józef Mehoffer został za ten projekt nagrodzony w 1900 roku złotym medalem na Powszechnej Wystawie Światowej w Paryżu.
- Mehoffer to część historii Krakowa, tym bardziej cieszę się, że te prace wróciły tu - mówił dyrektor MNK.
Muzeum Narodowe w Krakowie od kilku lat prowadziło z właścicielami prac negocjacje, by pozyskać je do swojej kolekcji. Najnowsze kartony były dotąd zdeponowane przez spadkobierców artysty w Muséie d`art et d`histoire de Fribourg. Szesnaście pozostałych spadkobiercy oddali w latach 80. XX wieku w depozyt MNK.
Projekty witraży Mehoffera były jednym z elementów kolekcji fryburskiego muzeum, nieeksponowanym na żadnej z wystaw. Jak podkreślał dyrektor MNK w chwili, gdy prace dotarły do MNK, dla krakowskiej instytucji, która może się poszczycić najwybitniejszą w kraju kolekcją sztuki Młodej Polski, są one bezcenne.
Kartony zostały zakupione przez MNK w grudniu 2023 r., wraz z innymi czternastoma kartonami artysty do witraży w świątyni we Fryburgu. Tym samym, zrealizowana została idea włączenia do kolekcji muzealnej całego zespołu kartonów do witraży fryburskich; cztery z nich – do witraży "Najświętszy Sakrament" i "Męczennicy" – wykupiono z depozytu wcześniej, w latach 2014-2019.
Zakup siedemnastu prac Mehoffera to koszt 8 mln zł dofinansowany ze środków budżetu państwa.
Alicja Majewska o prostych włosach
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
