Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Stargardzcy archeolodzy na ratunek dziedzictwu! Badania archeologiczne w Żelewie pod Gryfinem ZDJĘCIA

Mateusz Szeremeta, Muzeum w Stargardzie
W czerwcu 2019 r. grupa pracowników Działu Archeologii rozpoczęła ratownicze badania archeologiczne na wzgórzu zlokalizowanym w południowej części Doliny Płoni. Prace wykopaliskowe prowadzone były w związku z dynamicznie postępującą destrukcją wielokulturowego zespołu stanowisk.

Impulsem do podjęcia natychmiastowych działań było znaczne uwidocznienie się pozostałości po cmentarzu szkieletowym fragmenty kości ludzkich, niewątpliwie powiązanych z okoliczną nekropolią zalegały na powierzchni całego badanego wzniesienia oraz u jego podnóża.

Prace wykopaliskowe miały na celu określenie granic zasięgu stanowisk w celu wyłączenia tego obszaru z działalności rolniczej i objęcie go pełną ochroną konserwatorską. Po wstępnym, nieinwazyjnym rozpoznaniu terenu podjęto decyzję o utworzeniu aż dwunastu niewielkich sondaży.

Wcześniej wspomniany cmentarz udało się zlokalizować w centralnej części kulminacji wzniesienia. Archeolodzy w obrębie dwóch wykopów uchwycili szczątki aż 24 osób. Chowani w większości ułożeni byli na wznak, w pozycji wyprostowanej i twarzą zwróconą na wschód, co jest podstawowym wyznacznikiem obrządku chrześcijańskiego już w okresie średniowiecza.

Za tą wczesną metryką nekropolii na stanowisku w Żelewie przemawiać może również znalezisko monety srebrnego denara brandenburskiego z lat ok. 1290-1310, którą to przypisuje się margrabiemu Ottonowi IV. Niewielki, mocno starty pieniążek znaleziony został w granicach warstw i obiektów związanych bezpośrednio z okresem organizacji i użytkowania cmentarza.

Zmarli chowani byli w płytkich jamach, niekiedy wzmacnianych lekkim drewnianym szalunkiem, o czym świadczyły rysujące się niewielkie smugi zbutwiałego drewna. Z całą pewnością o pochówku w trumnie możemy mówić wyłącznie w jednym przypadku, gdzie w jego granicach udało się zarejestrować zespół zabytkowych, żelaznych, kutych ręcznie gwoździ. Podobnie ma się kwestia obecności tekstyliów w grobach tylko przy jednym z ciał, na wysokości klatki piersiowej zarejestrowano prostą, żelazną zapinkę, która mogła spinać płaszcz lub całun składnego do grobu zmarłego.

W trakcie prac wykopaliskowych udało również zarejestrować się znacznie starsze struktury związane z działalnością człowieka. Najstarszą z nich była niewielka jama prawdopodobnie pozostałość po prostym palenisku. Jej stan zachowania wskazywał na względnie pierwotny, nienaruszony układ, a w granicach wypełniska tejże jamy zarejestrowano zabytki ściśle powiązane z technologią schyłku paleolitu tj. kulturą ahrenburska datowaną generalnie na 12-13 tys. p.n.e., jak i fragmenty narzędzi kojarzonych z warsztatem o metryce mezolitycznej.

Na szczególną uwagę zasługuje również zespół kamiennych palenisk w formie zbliżonej do kręgu. Rozpoznanie i interpretacją tego typu struktury nie stanowi problemu, jednak datowanie takich reliktów niekiedy stwarza problem, ze względu na szerokie ramy chronologiczne występowania takich założeń w niezmiennej formie od starszej epoki kamienia po epokę żelaza. Pobrana z wypełniska próba węgla po kalibracji pozwoliła na wydatowanie tych struktur na okres V-IV w. p.n.e. Warto zaznaczyć, że tego typu struktury są często rejestrowane w epoce żelaza na terenach północnych Niemiec, Danii oraz Wielkiej Brytanii i podobnie, jak w przypadku tych z Żelewa często tworzą zwarte zespoły.

W badaniach pod kierunkiem mgr Mateusza Szeremety uczestniczyli pracownicy Działu Archeologii Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie: mgr Karolina Stań, mgr Karolina Bucka, mgr Iwona Wojciechowska oraz pracownicy techniczni Robert Maciej Rutkowski i Piotr Kaźmierczak.

Tekst: Mateusz Szeremeta, Dział Archeologii Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie
Zdjęcia: Sławek Alex

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Dziennik Zachodni / Wielki Piątek

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na stargard.naszemiasto.pl Nasze Miasto