Znaleźliśmy ślady PRL w Stargardzie. Murale, mozaiki, budynki, auta i wyjątkowy pomnik ZDJĘCIA

Zastanawialiście się, ile śladów po czasach PRL pozostało w Stargardzie? Objechaliśmy miasto w poszukiwaniu ich. No i znaleźliśmy całkiem sporo.

Największe pamiątki tamtych lat to osiedla. W latach sześćdziesiątych XX wieku powstawało osiedle 1000-lecia. W latach siedemdziesiątych obecne osiedle Zachód, a wtedy osiedle XXX-lecia PRL. Następnie budowano osiedle Chopina. W tamtych latach budynki mieszkalne zbudowano na Starym Mieście, między ulicami Mieszka I, Grodzką, Łokietka.

Inne świetnie znane mieszkańcom budynki czasów PRL, które stoją do dzisiaj, to "Millenium" i "SDH" w centrum Stargardu, przy obecnej ulicy Wyszyńskiego. W czasach kiedy ulica ta nosiła imię Mariana Buczka, w budynkach tych mieściły się jedne z najbardziej znanych w Stargardzie domów handlowych. Obecnie w budynkach tych prowadzona jest inna działalność handlowa, same budynki zostały nieco odnowione, ale ich bryły pozostały niezmienione i niekoniecznie pasują do obecnych czasów.

W Stargardzie takich budowli, które już dawno powinny się konkretnie zmienić, jest więcej. Przy ulicy Wyszyńskiego jest budynek dawnego baru Renoma. U zbiegu tej ulicy z ulicą Barnima stoi budynek poczty, który też jest świadectwem czasów PRL.

Natomiast przy ulicy Staszica stoi duży budynek, w którym w czasach PRL i później jeszcze przez jakiś czas działał dom dziecka. Nie można zapomnieć o stargardzkim amfiteatrze, który zbudowano w ramach czynu społecznego w latach siedemdziesiątych XX wieku. Stoi do dzisiaj budynek po kinie Ina. A w kilku charakterystycznych obiektach po supersamach Społem działają dzisiaj inne sklepy.

Odnaleźliśmy także inne ślady tamtych lat. Pewnie nawet nie każdy stargardzianin wie, że w poczekalni dworca kolejowego jest mozaika przedstawiająca załadunek węgla w porcie. A nad nią widnieje napis "Polski węgiel przez polskie porty do wszystkich krajów świata".

ZOBACZ TEŻ: Stargard 1970. Na zdjęciach stargardzkie trojaczki, pochody, ulice, sklepy, urzędnicy

Inna mozaika czasów PRL znajduje się przy ulicy Bydgoskiej w Stargardzie Była ona częścią fontanny, która działała w latach siedemdziesiątych XX wieku. Mozaikę w 2018 roku oczyścili przedstawiciele Towarzystwa Przyjaciół Stargardu.

Interesującą pamiątką czasów PRL jest "pomnik" stojący u zbiegu ulic Gdańskiej, Skłodowskiej-Curie, Światopełka. Przygotowano go z elementów nawiązujących do działalności stargardzkiego POM-u. Pewnie w Polsce nie ma wiele takich konstrukcji.

W Stargardzie można także natrafić na kilka "maluchów", czyli znanych z czasów PRL małych fiatów. My w niedzielę, 31 stycznia 2021 roku spotkaliśmy pana Leszka, jak jechał swoim "maluchem" po Stargardzie.

Ciekawą pamiątką po czasach PRL jest mural Społem, widoczny od strony ulicy Orzeszkowej. Na budynku Społem napisano "Zakład wytwórczy w Stargardzie Szczecińskim" i hasło "Pieczywo cukiernicze na każdą okoliczność".

Ciastkarni Społem już nie ma, ale działa do dzisiaj firma Rarytas, która jest jej kontynuatorką i działa w tym samym miejscu, produkując między innymi znane i lubiane krakersy. Na budynku tej firmy znajduje się duży napis jej nazwy i umieszczono tam liczby składające się na rok 1960, kiedy rozpoczął działalność zakład Społem, czyli w czasach, których śladów poszukiwaliśmy.

Nie ma wiele firm, które w tamtych latach prężnie działały i działają do dzisiaj. Po Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego (taka nazwa obowiązywałą od 1950 roku) pozostał duży biurowiec, charakterystyczny punkt Stargardu. Niedawno z dachu tego budynku zdjęte zostały duże litery składające się na napis ZNTK.

Nie istnieje także powstały w latach siedemdziesiątych XX wieku Zakład Przemysłu Dziewiarskiego Luxpol, ale na dachu byłego zakładu pozostał do dzisiaj wielki napis "Luxpol", który jest na dachu w dwóch miejscach. A dodatkowo przed budynkiem od strony ulicy Pierwszej Brygady stoi metalowa, pordzewiała konstrukcja z napisem "Luxpol". Do dzisiaj na Starym Mieście stoi budynek, w którym przez lata działał sklep luxpolowski. Obecnie budynek ten jest wykorzystywany na inny sklep.

Przy ulicy Szczecińskiej stoi Dom Kultury Kolejarza w Stargardzie, popularny zetzek. Historia samego budynku sięga XIX wieku, ale placówka pod nazwą Dom Kultury Kolejarza powstała tam w 1950 roku, czyli w czasach PRL i było to ściśle związane z uruchomieniem w tym właśnie roku ZNTK.

W latach PRL działalność rozpoczął także stadion lekkoatletyczny Pomorza. Nadano mu imię Jerzego Cieśli, który był twórcą tego klubu. O nadaniu jego imienia stadionowi świadczy kamień z tabliczką na stadionie.

W naszej galerii pokazaliśmy też blaszane garaże, które jeszcze w czasach PRL zaczęto stawiać na obrzeżach obecnego osiedla Zachód, w pobliżu zakładu karnego. Później dostawiano tam kolejne rzędy garaży i obecnie jest ich tam bardzo dużo.

W kilku miejscach Stargardu natrafić można na pompy wodne, używane w czasach PRL, kiedy w mieszkaniach brakowało wody. Można także zobaczyć charakterystyczne drewniane kioski, których sporo było w mieście w latach osiemdziesiątych, ale także nieco później, kiedy PRL się skończył, w latach dziewięćdziesiątych XX wieku.